- Türkiye Millî Futbol Takımı

Türkiye Millî Futbol Takımı

Türk Millî Takımı, Türkiye Cumhuriyeti'ni uluslararası turnuva ve maçlarda temsil eden futbol takımıdır. Türk Milli Takımı ulusal karşılaşmalara Avrupa elemelerinden katılmaktadır. 2002 Dünya Kupası'nda Şenol Güneş yönetiminde aldığı üçüncülük tarihindeki en büyük başarıdır ve yine Şenol Güneş yönetiminde gençleştirilmiş kadrosuyla 2003 FIFA Konfederasyonlar Kupası'nda da üçüncülüğü vardır. Tarihinde 2 kez FIFA Dünya Kupası'na katılma başarısı göstermiş olan Türk Millî Takımı'nda en fazla formayı 115 kez ile Rüştü Reçber giymiş, milli forma altında en fazla golü ise 51 kez ile Hakan Şükür atmıştır.

Konu başlıkları

[gizle]

Tarihi [değiştir]

1923'ten 1960'lara [değiştir]

Türk sporunun ilk teşkilatı olan Türk İdman Cemiyetleri İttifakı'nın kurulmasının ardından Yusuf Ziya Öniş başkanlığında ilk Türk Futbol Federasyonu 1923 yılında Şehzadebaşı'ndaki Letafet Apartmanı salonunda yapılan toplantıda 'Futbol Hey'et-i Müttehidesi' adıyla kurulmuştur. Ardından FIFA'ya başvurulmuş ve Türkiye 21 Mayıs 1923 tarihinde FIFA'nın 26. üyesi olmuştur. FIFA üyeliğinin ardından 1923 yılında Türk Milli Takımı ilk resmi maçında aynı sene Romanya ile İstanbul'da Taksim Stadı'nda karşılaştı ve 2-2 berabere kaldı. Karşılaşmada 2 gol atan Zeki Rıza Sporel Türk Milli Takımı'nın ilk golünü atarak tarihe geçti. 1949 yılında Suriye'yi geçerek 1950 FIFA Dünya Kupası'na katılma hakkını elde etmesine rağmen finansal sorunlar yüzünden turnuvaya katılamadı. 17 Haziran 1951 tarihinde dönemin güçlü takımı, sonradan 1954 FIFA Dünya Kupası'nı kazanacak olan Federal Almanya'yı Berlin'deki Olimpiyat Stadı'nda 2-1 yenen Türk Milli Takımı Türk futbol tarihinin o dönemki en büyük zaferine imza attı. 1954 yılındaki Dünya Kupası elemelerinde İspanya ile eşleşen Ayyıldızlılar deplasmandaki maçı 4-1 kaybetti, kendi sahasında 1-0 kazandı. O zamanki statü gereği tarafsız sahada 3.bir maç oynandı ve 2-2 berabere bitti. Dönemin statüsünde uzatmalar ya da penaltılar değil kura çekimi kullanılıyordu. Yapılan kura çekimi sonucunda Türk Milli Takımı İspanya'yı eleyerek tarihinde ilk defa Dünya Kupası'na katılmayı başardı. İsviçre'de düzenlenen kupada grup maçlarında Güney Kore'yi 7-0 yenerek tarihinin en farklı galibiyetlerinden birini alan milli takım, 3 sene önce mağlup ettiği Federal Almanya'ya grup karşılaşmasında 4-1, play-off maçında ise 7-2 yenilerek bir üst tura çıkma şansını kaybetti. 1955 yılında 1954 FIFA Dünya Kupası'na katılan kadronun çoğunun askerde bulunmasının katkısıyla Ordu Milli Futbol Takımı finalde İtalya'yı geçerek Dünya Şampiyonu oldu. 1956 senesinde bir önceki Dünya Kupası'nda final oynayan Macaristan'ı İstanbul'da 3-1 deviren milli takım tarihinin unutulmaz galibiyetlerinden birine imza attı.

1960'lardan 1980'lere [değiştir]

1962 yılında UEFA'ya üye olan milli takım; bu tarihden itibaren Avrupa Futbol Şampiyonası elemelerinede katılmaya başladı. 1960'lı ve 1970'li yıllardaki elemelerde orta sıralarda yer alan takım,1980'lerde büyük bir çöküş yaşadı. Bazı elemelerde puan bile dahi alamayan milli takım tarihinin en farklı üç yenilgisinden ikisini bu dönemde 8-0'lık sonuçla İngiltere karşısında aldı.

1991'den 2002'ye [değiştir]

1991'de Akdeniz Oyunları'nda finale çıkan genç nesil Türk Futbol Tarihi'nde milat oldu. 1992 Avrupa Futbol Şampiyonası elemelerinde son, 1994 FIFA Dünya Kupası elemelerinde 5.torba olan milli takım, bu nesille birinci torbaya kadar yükseldi. Akdeniz Oyunları finalinde Türk Ümit Milli Futbol Takımı sonradan 2006 FIFA Dünya Kupası'nı kaldıran İtalya'ya elendi. Oyuncuları A milli takıma yükselen bu nesille Fatih Terim teknik direktörlüğünde takım Avrupa Futbol Şampiyonası elemelerinde İsviçre ve İsveç'i 2-1 yendi; İsveç'i saf dışı bırakarak 1996'da İngiltere'de düzenlenen Avrupa Futbol Şampiyonası'na katılmaya hak kazandı. Türk Milli Takımı turnuvada Hırvatistan, Danimarka ve Portekiz ile aynı grupta yer aldı. Hırvatistan'a son dakikalarda yediği golle yenilen milli takım Portekiz'e 1-0 ve Danimarka'ya 3-0 mağlup oldu. Turnuvada hiç gol atamayan ve hiç puan alamayan Türk Milli Takımı ilk kez katıldığı Avrupa Şampiyonası'ndan umduğunu bulamayarak döndü. 1998 FIFA Dünya Kupası elemelerinde grupta Hollanda ve Belçika'nın ardından üçüncü olan takım turnuvaya gitme şansını son maçlarda kaybetti. Mustafa Denizli yönetiminde Euro 2000 elemelerinde Almanya'nın ardından grup ikincisi olarak play-off maçlarına kaldı. Play-offlarda İrlanda'nı 1-1 ve 0-0'lık sonuçlarla eleyerek Belçika ve Hollanda'nın ortaklaşa düzenlediği 2000 Avrupa Futbol Şampiyonası'na katılmaya hak kazandı. Türk Milli Takımı B Grubu'nda İsveç, İtalya, Belçika ile eşleşti. İlk maçta İtalya'ya 2-1 kaybeden milliler, gruptaki ikinci maçında İsveç ile golsüz berabere kaldı. Gruptan çıkan takımı belirleyecek son maçta ev sahibi Belçika'yı Hakan Şükür'ün attığı 2 golle deviren Türk Milli Takımı İtalya'nın ardından ikinci olmayı başardı ve futbolda tarihinde ilk defa bir uluslararası organizasyonda çeyrek finale yükseldi. Çeyrek finalde Portekiz ile eşleşen milliler rakibine 2-0'lık sonuçla yenilerek ve 6.ncı turnuvaya veda etti.

Dünya Üçüncüsü Türkiye [değiştir]

2002 FIFA Dünya Kupası elemelerinde Şenol Güneş yönetiminde İsveç'in ardından ikinci olan milliler kupaya gitme hakkını da play-off'larda Avusturya'ya 1-0 ve 5-0'lık sonuçlarla üstünlük sağlayarak kazanan ay-yıldızlılar, tarihinin en büyük başarısını bu turnuvada elde etti. Temelini 1991 yılındaki Akdeniz Oyunları'nda ikinci olan futbolcuların oluşturduğu takım Brezilya, Kosta Rika ve Çin ile birlikte C Grubu'nda yer aldı. Grup maçlarını Kore'de oynayan Ayyıldızlılar ilk maçında Brezilya karşısında Hasan Şaş'ın attığı golle öne geçmesine rağmen karşılaşmayı 2-1 kaybetti. İkinci maçında da Kosta Rika ile 1-1 berabere kalan milliler, grubun son maçında Çin'i 3-0 yenerek gruptan ikinci olarak çıkmayı başardı. 2.Tur'da ev sahiplerinden biri olan Japonya'yı Ümit Davala'nın attığı golle 1-0 geçen ekip, çeyrek finalde turnuvada Fransa ve İsveç gibi takımları yenen Senegal ile eşleşti. Türk Milli Takımı karşılaşmayı İlhan Mansız'ın attığı altın golle 1-0 kazandı. Sonradan kupayı kazanacak olan, grupta karşılaştığı ve kaybettiği Brezilya'ya yarı finalde grupta olduğu gibi gene kaybeden Türk Milli Takımı Güney Kore'yi 3-2 yenerek Dünya Üçüncüsü oldu. Üçüncülük maçında Hakan Şükür maçın başlamasından 10.8 saniye sonra attığı golle Dünya Kupası tarihinin en hızlı golünü attı ve tarihe geçti. Kupanın ardından turnuvanın en iyi oyuncularının oluşturduğu all-star kadrosuna Rüştü Reçber, Alpay Özalan ve Hasan Şaş seçildi.

2002 FIFA Dünya Kupası Sonrası [değiştir]

2003 FIFA Konfederasyon Kupası'nda da Kolombiya'yı yenerek üçüncü olan Türk Milli Takımı 2004 Avrupa Futbol Şampiyonası'na katılma hakkını play-off maçlarında Letonya'ya 0-1 ve 2-2'lik sonuçlarla kaybetti. 2006 Dünya Kupası elemelerinde Yunanistan, Ukrayna ve Danimarka ile aynı grupta bulunan Ayyıldızlılar; Ersun Yanal yönetiminde fazla başarılı olamadı ve bu sonuçlar sonrasında Ersun Yanal yerine Fatih Terim getirildi. Fatih Terim yönetiminde Ukrayna'nın ardından grupta ikinci olmayı başaran Türk Milli Takımı play off maçlarında İsviçre ile eşleşti. Deplasmanda 2-0'u yenildiği İsviçre'yi rövanşta 4-2 yenmesine rağmen deplasman golü kuralıyla rakibine elendi. Maçtan sonra çıkan olaylar yüzünden FIFA Türkiye'ye resmi maçlarda geçerli olmak üzere 3 maç tarafsız sahada seyircisiz oynama cezası verdi.

2006 yılında Türk vatandaşlığına geçen ve Mehmet Aurelio adını alan Brezilya vatandaşı Marco Aurélio Brito dos Prazeres, teknik direktör Fatih Terim tarafından Lüksemburg ile oynanacak hazırlık maçı kadrosuna çağrılarak bir ilki gerçekleştirdi. 1980'lerin ikinci yarısından itibaren hızla artan bir şekilde milli takımda yer alan, Avrupa'da doğup büyümüş Türk kökenli futbolcuların aksine Aurelio, tamamen yabancı kökenli bir futbolcu olarak Türk vatandaşlığına geçmesinin hemen ertesinde milli takıma çağrılması tartışmalara sebep oldu.

2008 Avrupa Futbol Şampiyonası elemelerinde Yunanistan, Norveç, Bosna-Hersek, Macaristan , Moldova ve Malta ile aynı grupta bulunan Türk Milli Takımı grupta oynadığı ilk 3 maçın 3'ünüde kazanmayı başardı. Dördüncü maçına 24 Mart 2007 tarihinde Atina'da Yunanistan karşısına çıkan milliler maçın hemen başında yediği golle 1-0 mağlup duruma düşmesine rağmen Tuncay Şanlı, Gökhan Ünal, Tümer Metin ve Gökdeniz Karadeniz'in golleriyle karşılaşmayı 4-1 kazandı ve tarihinin en büyük başarılarından birine imza attı. Daha sonra ise 28 Mart çarşamba günü oynadığı Norveç maçından 2-2 lik skorla ayrıldı. Bu karşılaşmada takımın her iki golünü de Hamit Altıntop attı. A-Milli takımının 3 maçlık seyircisiz oynama cezası bu maçla sona erdi. Bosna-Hersek ile olan bundan sonraki grup maçında ise Hakan Şükür ve Sabri Sarıoğlu ile iki kez öne geçmesine karşın Türkiye son dakikada yenen golle 3-2 mağlup oldu.8 Eylül 2007 günü Malta maçında 2-2 berabere kalan Milli Takım beklenmeyen iki puan kaybı yaşadı.12 Eylül 2007 günü ise Macaristan karşısında Beşiktaş İnönü Stadında oynanan maçta 3-0 lık net bir skorla galibiyet alındı.Ancak Avrupanın zayıf ekiplerinden Moldava karşısında 1-1 berabere kalıp hemen arkasındanda grup lideri Yunanistana 0-1 yenilerek grubunda üçüncü sıraya gerileyerek Euro 2008 işini zora sokmuştur...17 Kasım 2007 gününde grup 2. Norveç'i deplasmanda 1-2 galip geldi ve Euro 2008'e Yunanistan'ın ardından gidecek 2. takım olma avantajını ele geçirmiştir.21 Kasım 2007 Çarşamba günü İstanbul Ali Sami Yen Stadyumu'nda oynanan Bosna-Hersek maçını milli takımımız 1-0 kazanmış ve o gün Euro 2008 tarihine gitmeye hak kazanmıştır...

Dünya Kupası Tarihi [değiştir]

1930 - Katılmadı
1934 - Çekildi
1938 - Katılmadı
1950 - Katılmaya hak kazandı fakat maddi yetersizlik nedeniyle çekildi.
1954 - 1.Tur
1958 - Çekildi
1962 ve 1998 arası - Elemeleri Geçemedi
2002 - Üçüncü
2006 - Eleme grubundan 2. olarak çıktı ancak baraj maçında İsviçre'ye elendi.

Avrupa Şampiyonası Tarihi [değiştir]

1960 ile 1992 arası - Elemeleri Geçemedi
1996 - 1.Tur
2000 - Çeyrek Final
2004 - Eleme grubundan 2. olarak çıktı ancak baraj maçında Letonya'ya elendi.
2008 - Gruplara kaldı

Konfederasyon Kupası Tarihi [değiştir]

2003 - Üçüncü

Unutulmaz Maçlar [değiştir]

1951 Batı Almanya - Türkiye 1-2 (Rebii Erkal Yönetiminde)
1954 Türkiye - İspanya 1-0 (Sandro Puppo Yönetiminde)
1954 İspanya - Türkiye 2-2 (Sandro Puppo Yönetiminde)
1956 Türkiye - Macaristan 3-1 (Giovanni Varglien Yönetiminde)
1970 Batı Almanya - Türkiye 1-1 (Cihat Arman Yönetiminde)
1989 Türkiye - Avusturya 3-0 Tınaz Tırpan Yönetiminde)
1994 Türkiye - İzlanda 5-0 (Fatih Terim Yönetiminde)
1995 Türkiye - İsveç 2-1 (Fatih Terim Yönetiminde)
1995 İsviçre - Türkiye 1-2 (Fatih Terim Yönetiminde)
1997 Türkiye - Hollanda 1-0 (Mustafa Denizli Yönetiminde)
1998 Türkiye - Almanya 1-0 (Mustafa Denizli Yönetiminde)
2000 Belçika - Türkiye 0-2 (Mustafa Denizli Yönetiminde)
2001 Türkiye - Avusturya 5-0 (Şenol Güneş Yönetiminde)
2002 Brezilya - Türkiye 1-0 (Şenol Güneş Yönetiminde)
2002 Brezilya - Türkiye 2-1 (Şenol Güneş Yönetiminde)
2002 Türkiye - Senegal 1-0 (Şenol Güneş Yönetiminde)
2002 G.Kore - Türkiye 2-3 (Şenol Güneş Yönetiminde)
2003 Türkiye - Amerika 2-1 (Şenol Güneş Yönetiminde)
2003 Brezilya - Türkiye 2-2 (Şenol Güneş Yönetiminde)
2003 Türkiye - Kolombiya 2-1 (Şenol Güneş Yönetiminde)
2005 Türkiye - İsviçre 4-2 (Fatih Terim Yönetiminde)
2006 İtalya - Türkiye 1-1 (Fatih Terim Yönetiminde)
2007 Yunanistan - Türkiye 1-4 (Fatih Terim Yönetiminde)
2007 Türkiye - Macaristan 3-0 (Fatih Terim Yönetiminde)
2007 Norveç-Türkiye 1-2 (Fatih Terim Yönetiminde)
2007 Türkiye-Bosna Hersek 1-0 (Fatih Terim Yönetiminde) (2008 AVRUPA FİNALLERİNE KATILDI)

Takım Kadrosu [değiştir]

Kaleci

GK	12Hakan Arıkan	Beşiktaş
GK	1Rüştü Reçber	Beşiktaş
GK	23Volkan Demirel	Fenerbahçe

Savunma
DF	18Gökhan Gönül	Fenerbahçe
DF	3Hakan Balta	Galatasaray
DF	2Servet Çetin	Galatasaray
DF	4 Gökhan Zan	Beşiktaş
DF	22 Hamit Altıntop	Bayern Münih
DF	25 İbrahim Kaş	Beşiktaş
DF	19 İbrahim Toraman	Beşiktaş
DF	3 İbrahim Üzülmez	Beşiktaş
DF	28 Serdar Kurtuluş	Beşiktaş

Orta Saha
OS	14 Arda Turan	Galatasaray
OS	25 Sabri Sarıoğlu	Galatasaray
OS	11 Tümer Metin	Fenerbahçe
OS	27 Serdar Ozkan	Beşiktaş
OS	21Mehmet Aurelio	Fenerbahçe
OS	10 Gökdeniz Karadeniz	Trabzonspor
OS	18 Yıldıray Baştürk	VfB Stuttgart
OS	5 Emre Belözoğlu	Newcastle United

Forvet
F	20 Hakan Şükür	Galatasaray
F	9 Fatih Tekke	Zenit Saint Petersburg
F	17 Tuncay Şanlı	Middlesbrough
F	19 Mehmet Yıldız	Sivasspor
F	11 Semih Şentürk	Fenerbahçe

En Fazla Milli Olanlar [değiştir]

Oyuncu	Milli
Rüştü Reçber	115
Hakan Şükür	112
Bülent Korkmaz	102
Tugay Kerimoğlu	94
Alpay Özalan	90
Ogün Temizkanoğlu	76
Abdullah Ercan	71
Oğuz Çetin	70
Fatih Akyel	64
Arif Erdem	60

En Fazla Gol Atanlar [değiştir]

Oyuncu	Gol	Maç	Ortalama
Hakan Şükür	51	112	0,455
Lefter Küçükandonyadis	21	46	0,434
Cemil Turan	19	44	0,431
Metin Oktay	19	36	0,527
Zeki Rıza Sporel	15	16	0,937
Nihat Kahveci	14	51	0,274
Tuncay Şanlı	13	50	0,26
Arif Erdem	11	60	0,183
Ertuğrul Sağlam	11	26	0,423
Fatih Tekke	9	25	0,36

Teknik Direktörleri ve Başarıları [değiştir]

Teknik Direktör	İlk Maçı	Son Maçı
Ali Sami Yen	26/10/1923	-
Billy Hunter	25/05/1924	12/09/1926
Bela Tóth	17/07/1927	17/04/1932
Fred Pegnam	22/04/1932	04/11/1932
James Elliot Donnelly	12/07/1936	01/08/1937
Ignác Molnár	23/04/1948	30/05/1948
Ulvi Yenal	02/08/1948	05/08/1948
Peter Molloy	28/11/1948	20/05/1949
Cihat Arman	20/11/1949	-
Peter Molloy	28/05/1950	28/10/1950
Jimmy McCormick	03/12/1950	10/06/1951
Rebii Erkal	17/06/1951	21/11/1951
Sandro Puppo	01/06/1952	23/06/1954
Gündüz Kılıç	17/10/1954	-
Žarko Mihajlović	03/04/1955	26/06/1955
Giovanni Varglien	18/12/1955	01/05/1956
Cihat Arman	16/11/1956	25/11/1956
László Székely	05/04/1957	08/12/1957
Leandro Remondini	04/05/1958	10/05/1959
Ignác Molnár	08/06/1960	-
Sandro Puppo	27/11/1960	16/05/1962
Şeref Görkey	10/10/1962	-
Ljubiša Spajić	25/11/1962	16/12/1962
Bülent Eken	27/03/1963	09/10/1963
Cihat Arman	27/09/1964	20/12/1964
Sandro Puppo	24/01/1965	09/05/1965
Doğan Andaç	21/07/1965	25/07/1965
Sandro Puppo	09/10/1965	30/05/1966
Adnan Süvari	12/10/1966	17/01/1969
Abdullah Gegic	30/04/1969	16/11/1969
Cihat Arman	17/10/1970	14/11/1971
Nicolae Petrescu	05/12/1971	-
Coşkun Özarı	12/04/1972	31/10/1976
Doğan Andaç	17/11/1976	-
Metin Türel	16/02/1977	05/10/1978
Sabri Kiraz	29/11/1978	15/10/1980
Özkan Sümer	25/03/1981	-
Fethi Demircan	15/04/1981	07/10/1981
Coşkun Özarı	22/09/1982	04/04/1984
Candan Tarhan	06/09/1984	14/11/1984
Yılmaz Gökdel	22/12/1984	03/04/1985
Kálmán Mézsöly	01/05/1985	28/08/1985
Coşkun Özarı	11/09/1985	12/11/1986
Mustafa Denizli	04/03/1987	16/12/1987
Tınaz Tırpan	16/03/1988	15/11/1989
Fatih Terim	11/04/1990	-
Sepp Piontek	27/05/1990	28/04/1993
Fatih Terim	27/10/1993	19/06/1996
Mustafa Denizli	14/08/1996	24/06/2000
Şenol Güneş	16/08/2000	18/02/2004
Ünal Karaman	31/03/2004	-
Ersun Yanal	28/04/2004	08/06/2005
Fatih Terim	17/08/2005	Devam ediyor

Derece Elde Etmiş En Başarılı Teknik Direktörler [değiştir]

Teknik Direktör	Oynadığı	Kazandığı	Beraberlik	Yenilgi	Başarıları
Şenol Güneş	34	20	7	7	2002 FIFA Dünya Kupası'na kaldı ve 3. oldu. 2003 Konfederasyon Kupası'nda 3. oldu.
Mustafa Denizli	26	10	8	8	2000 Avrupa Futbol Şampiyonası'na kaldı ve çeyrek final oynadı.
Fatih Terim	30	16	7	7	1996 Avrupa Futbol Şampiyonası 2008 Avrupa Futbol Şampiyonası'nda gruplara kalmaya hak kazandı.